Tracks II – The Lost Albums uitgediept

“Ik heb deze muziek jarenlang alleen zelf gedraaid en aan goede vrienden laten horen. Ik ben blij dat jullie nu de kans krijgen om alles eindelijk te horen”, zegt Springsteen zelf bij de release van de box. Toch is de verschijning van Tracks II geen verrassing. Springsteen sprak afgelopen jaren meermaals de intentie uit om deze platen uit te brengen in een boxset als opvolger van Tracks uit 1998. Die 4 cd-box met outtakes besloeg de periode van 1972 tot midden jaren 90. Befaamd zijn de vele uren die Springsteen bij albumopnames in de studio doorbracht, met name voor Born to Run, Darkness on the Edge of Town, The River en Born in the USA. Dus dat er dan veel meer materiaal in de kluis verdwijnt dan dat er op plaat verschijnt, is logisch.

Naast Tracks en af een toe een b-kantje van een single verschenen er al eerder veel outtakes op The Promise, de enkele cd uit 2010 die bij de Anniversary-uitgave van Darkness on the Edge of Town zat, en de dubbel-cd The Ties That Bind bij de Anniversary-uitgave The River uit 2015. Er stonden ook outtakes op de bonusdisc die bij The Essential Bruce Springsteen in 2003 werd meegeleverd en in feite zijn Working on a Dream (2009) en High Hopes (2014) ook albums met outtakes.

Het verschil met al deze eerdere releases is dat er nu vijf compleet afgeronde albums het daglicht zien. Waarom Springsteen die platen wel opnam maar niet uitbracht, verklaart hij in zijn inleiding bij de boxset. “Ik heb mijn albums altijd met grote zorg uitgebracht, waarbij ik ervoor zorgde dat de verhalen op elkaar voortbouwden. De platen in deze collectie pasten niet goed in dat verhaal en de creatieve boog die ik voor ogen had.”

Soloproject en gospelalbum

Door interviews met Springsteen en andere betrokken muzikanten was het bestaan van deze projecten al wel bekend. Meest gesproken werd er over een album met drumloops en synthesizers en met man-vrouwrelaties als centrale thema, dat Springsteen na Human Touch/Lucky Town had gemaakt. Dat album, dat de Streets of Philadelphia Sessions-plaat is geworden, heeft Springsteen grotendeels solo opgenomen, maar ook deels met muzikanten die in de band zaten waar hij in die jaren mee tourde. Ook werd er over het bestaan van een gospelalbum gesproken (deels is dit het album Faithless).

Drummer Gary Mallaber sprak in interviews over country-rocknummers die hij met Springsteen tijdens de opnames voor The Ghost of Tom Joad speelde. Alle opwekkende muziek werd toen overdag opgenomen, terwijl Bruce ’s avonds – voornamelijk in zijn eentje of met hulp van slechts een paar muzikanten – de meer sombere nummers opnam die uiteindelijk op dat soloalbum van 1995 verschenen. Het zogenaamde Daylight Joad-album verdween van de radar en in de kluis, maar verschijnt nu in de vorm van Somewhere North of Nashville.

Na Wrecking Ball sprak Bruce over een album met western-getinte muziek (dit blijkt Inyo te zijn), dat hij al een hele tijd daarvoor had opgenomen maar pas veel later afrondde. De muziek schreef Bruce tijdens zijn verblijf in hotels toen hij voor The Ghost of Tom Joad-tour onderweg was. Ook was er sprake van een opvolger van Western Stars met croonermuziek in de stijl van Frank Sinatra, Burt Bacharach, Jimmy Webb en Glenn Campbell (Twilight Hours).

Niks opnieuw ingezongen

Al deze platen zijn nu door Bruce en zijn producer/multi-instrumentalist Ron Aniello afgerond. In een New York Times-interview van journalist Jon Pareles met Bruce staat dat het geluid van de oorspronkelijke opnames weliswaar is geoptimaliseerd – Springsteen en Aniello voegden hier en daar wat instrumentale partijen toe – maar dat Springsteen niets opnieuw heeft ingezongen.

Is met het uitbrengen van Tracks II dan nu ook heel Springsteens kluis leeggehaald? Nee, er missen nog veel opnames die we uit het bootlegcircuit kennen. Zo ontbreken bijvoorbeeld nummers als ‘Child Bride’, ‘Losin’ Kind’ en de akoestische versie van ‘Downbound Train’ die Springsteen op de befaamde Nebraska-cassette had staan, maar die niet op dat album in 1982 verschenen.

Electric Nebraska

Ook het befaamde Electric Nebraska – de E Street Band-versies van de Nebraska-nummers die uiteindelijk het onderspit hebben gedolven ten faveure van de soloakoestische uitgave – ligt nog ergens op een plank. Hoewel hij lang het bestaan van deze opnames ontkende, bevestigde Springsteen zelf recent aan journalist Andy Greene van Rolling Stone, dat deze opnames in de kluis liggen. Dit liet hij wel pas na afloop van het interview na navraag weten, tijdens het interview dacht hij dat die opnames er niet waren. Mogelijk worden ze achtergehouden voor een uitgave die ten tijde van de Deliver Me From Nowhere-film weleens zou kunnen verschijnen.

De juiste timing

Maar er is nog meer, nog veel meer. Tegen Pareles zei Springsteen in de NY Times: “Tracks III is al klaar. Dat bevat zo’n beetje alles wat er nog overbleef in de kluis. Er is nog veel goede muziek over, vijf volledige albums.” Het gaat om materiaal vanaf Greetings From Asbury Park, N.J. tot studio-opnames van 2024. In Rolling Stone spreekt Bruce de verwachting uit dat dit binnen drie jaar zou moeten verschijnen. Eerder al, volgend jaar zegt Bruce, komt er een nieuwe soloplaat en ook is een nieuw album met soulcovers, de opvolger van Only The Strong Survive, klaar voor release.

Bruce wacht op de juiste timing om deze albums uit te brengen. “Die covers maak ik voor mijn eigen plezier en vermaak als ik niet aan het schrijven ben. Het was een project waar ik veel plezier aan beleefde. En ik hou van al die muziek, ik hou van al die liedjes en die zangers. En ik heb er nog een, andere covers die ik heb opgenomen die niet per se soulgerelateerd zijn, dus dat is weer een ander project.”

We kijken reikhalzend uit naar welke muziek, na deze zeven platen van Tracks II, nog meer aan het reeds omvangrijke oeuvre wordt toegevoegd. Maar voorlopig kunnen we ons tevreden stellen met de huidige zeven nieuwe albums. We bespreken ze allemaal.

LA Garage Sessions ’83: veel bekend van The Lost Masters

In januari 1982 nam Bruce in zijn slaapkamer de befaamde demo’s op voor Nebraska met een lowbudget 4-sporenrecorder van het merk TEAC. Die demo’s werden uiteindelijk ook de definitieve nummers van Springsteens eerste echte soloplaat. De vrijheid om thuis opnames te maken in plaats van langdurig voor veel geld in een studio te bivakkeren beviel Bruce zo goed dat hij besloot te investeren in een eigen thuisstudio. Die liet hij in 1983 eerst in een garage in Los Angeles, zijn toenmalige woonplaats, bouwen. Bruce nam hier veel nummers in zijn eentje op, waarbij hij gebruikmaakte van een drummachine, wat synthesizers, gitaar en bas die hij allemaal zelf inspeelde. Een aantal van deze opnames staan op de eerste plaat van Tracks II: LA Garage Sessions ’83.

Betere geluidskwaliteit

Bijna alle nummers van deze plaat zijn in het bootlegcircuit bekend van The Lost Masters-uitgave, een 19-delige cd-uitgave met demo’s, repetities en studiowerk. Deze bootleg kwam in de jaren 90 op de markt, mede nadat een van Springsteens roadies de opnames had verkocht aan een bootlegger. Alleen de nummers ‘Jim Deer’ en ‘Black Mountain Ballad’ (dat begint met het eerste couplet van ‘Don’t Back Down On Our Love’, maar ook een tekstregel van ‘Downbound Train’ bevat en muzikaal wat weg heeft van de ‘Son You May Kiss The Bride’-versie van ‘Stolen Car’) staan daar niet op. En van enkele nummers zijn andere takes gebruikt dan de opnames die op bootleg zijn verschenen. De geluidskwaliteit van de nieuw uitgebrachte nummers is veel beter dan die van de bootleg.

De set begint met ‘Follow that Dream’, een eigen compositie van Springsteen die grotendeels gebaseerd is op het gelijknamige nummer dat Elvis in 1962 opnam voor de film met dezelfde titel. Springsteen heeft dit nummer 51 keer live gespeeld, waarvan 25 keer tijdens The River-tour in 1981 (in Vorst Nationaal in Brussel en Rotterdam Ahoy), maar ook later nog, zoals bij het Rising-concert in San Siro in Milaan, op Werchter in 2013 en in Brisbane in 2017.

‘Johnny Bye Bye’ verscheen al eerder als b-kantje van de single ‘I’m on Fire’ en zat ook bij de eerste collectie outtakes van Tracks in 1998. Bruce leende voor zijn nummer het eerste couplet van ‘Bye Bye Johnny’ van Chuck Berry uit 1960 en schreef er een tekst bij die refereert aan het overlijden van Elvis. Bruce speelde het nummer tussen 1981 en 1985 71 keer live. De versie die nu verschijnt is dezelfde als die op The Lost Masters-set, met het geluid van krekels door de opname gemixt.

Ook op ‘County Fair’, een klein liedje over het reilen en zeilen van mensen op een zomerse jaarmarkt in een kleine stad, zijn krekelgeluiden te horen. Een andere versie van dit nummer verscheen op de bonusdisc van The Essential in 2003. ‘Shut Out the Light’ is ook eerder uitgebracht, als b-kantje van de single ‘Born in the USA’ alsmede op Tracks. Springsteen bracht het sinds 1984 35 keer live ten gehore. De uitvoering die nu verschijnt, is de meer donkere opname die ook op The Lost Masters te horen was, met twee extra coupletten waarin Bruce zingt over de drugsverslaving van de teruggekeerde Vietnam-veteraan die aan het einde van het nummer lijkt te kiezen voor een verdrinkingsdood.

Het boerenleven

‘Sugarland’, dat Springsteen in 1984 twee keer live speelde, beschrijft de dilemma’s waarmee boeren in hun bedrijfsvoering geconfronteerd worden. Dit past helemaal in de traditie van songwriters als Bob Dylan (‘Maggie’s Farm’), John Mellencamp (‘Rain on the Scarecrow’), Steve Earle (‘The Rain Came Down’) en Fred Eaglesmith (‘Thirty Years of Farming’). Het personage in ‘Sugarland’ krijgt zijn oogst al twee jaar niet meer verkocht en is zo wanhopig dat hij overweegt zijn graanvelden in brand te steken. Het nummer staat onder andere in een rockabilly-uitvoering op The Lost Masters, maar deze uitvoering (in deze hoedanigheid niet op die bootlegset verschenen) lijkt op de akoestische versie van die set waarop Bruce alleen akoestische gitaar, keyboard en bas speelt.

‘My Hometown’ is het bekendste nummer van LA Garage Sessions. De uitvoering die hier op de plaat staat, was niet eerder te horen op The Lost Masters. Het is een demoversie die Bruce met orgel en akoestische gitaar opnam en fluisterend inzong. Ook bevat het een kleine tekstwijziging ten opzichte van het eerder uitgebrachte werk. Zo heet de echtgenote van de hoofdpersoon nu niet Kate, maar Mary, Springsteens favoriete naam voor vrouwen in zijn werk. Het einde van dit nummer bevat een extra tekstregel: “Although the world you may travel all around, this is your hometown.”

Het hart van LA Garage Sessions ‘83 wordt gevormd door de beklemmende teksten van ‘Fugitive’s Dream’ (waarvan twee verschillende versies op deze plaat staan), ‘Richfield Whistle’, ‘The Klansman’ en ‘Unsatisfied Heart’.

Kans op misinterpretatie

‘The Klansman’ zou weleens in het rijtje onbegrepen nummers van Springsteens oeuvre terecht kunnen komen. Bruce schreef dit nummer vanuit het perspectief van een jongen wiens vader en broer bij de Ku Klux Klan zijn aangesloten. De vader indoctrineert de jonge zoon met racistische denkbeelden: “When the war between the races leaves us in a fiery dream / It’ll be a Klansman who will wipe this country clean / This, son, is my dream.” Op een rechtsextremistisch forum werd deze tekst jaren geleden al eens gedeeld en geïnterpreteerd als ware het dat Springsteen de denkbeelden van de Ku Klux Klan zelf verheerlijkte.

‘Richfield Whistle’ deelt lyrics met ‘Jim Deer’. Op The Lost Masters staat een vroege demoversie van dat nummer, ‘James Lincoln Deere’ genaamd. ‘Richfield Whistle’ verwijst naar een alarm dat klinkt bij de gevangenis in Richfield. De hoofdpersoon, een ex-gevangene, probeert op het rechte pad te blijven en bedenkt zich net op tijd wanneer hij toch weer op het punt staat om een drankwinkel te overvallen. De hoofdpersoon in het nummer ‘Jim Deer’ valt wel terug in de criminaliteit.

Broeierig

De eerste versie van ‘Fugitive’s Dream’ op de plaat is een opname die niet als zodanig op The Lost Masters te horen is. De nieuwe versie is broeieriger dan de bootlegversie door de meer prominente baslijn en synthesizer. De versie van de afsluitende ‘Fugitive’s Dream Ballad’ staat wel op de bootlegset. Dit nummer en ‘Unsatisfied Heart’ beschrijven een onverwacht bezoek aan de deur van de hoofdpersoon: iemand uit het verleden met een gedeeld geheim:

Then one day a man came to town, a man with nothing and nowhere to go / He came to my door and mentioned something I’d done a long time ago / I allowed him into my home on his vow that nothing would be said / One night I rose from a dreamless sleep and I went to his bed / I watched as he lay sleeping, I reached out and touched his cheek / Felt a chill run through my bones and I fled into the street / I woke up in a motel room with the light rushing in / Like someone had thrust open a door and closed it tight again / I tried to understand why I felt these things that I felt / And why I walked these streets at night a stranger to myself

Serieuze psychoanalyse van Bruce zelf. Onder andere in zijn autobiografie bekende hij vaak ’s nachts op pad te gaan en rond te rijden in zijn oude buurt in Freehold waar hij is opgegroeid zonder te weten waarom hij dat doet.

Tracklist LA Garage Sessions ’83

1. Follow that Dream
2. Don’t Back Down on Our Love
3. Little Girl Like You
4. Johnny Bye Bye
5. Sugarland
6. Seven Tears
7. Fugitive’s Dream
8. Black Mountain Ballad
9. Jim Deer
10. County Fair
11. My Hometown
12. One Love
13. Don’t Back Down
14. Richfield Whistle
15. The Klansman
16. Unsatisfied Heart
17. Shut Out the Light
18. Fugitive’s Dream (Ballad)

Streets of Philadelphia Sessions: drumloops en synthesizers

Dit is het befaamde album met drumloops en synthesizergeluiden, dat Bruce in 1994 opnam en waarover hij in het verleden geregeld in interviews maar ook in zijn autobiografie heeft gesproken. Sommigen refereerden aan deze plaat als Springsteens hiphopalbum. In een interview met Rolling Stone zegt Bruce: “Nee, dat is het niet. Ik gebruik wel drumloops, maar ik denk dat ze, toen fans over het gebruik van drumloops hoorden, ze meteen het stempel hiphop erop plakte. Drumloops zijn trance-achtig, vind ik, en veel van de muziek op die plaat is een beetje trance-achtig, heel dromerig. De combinatie van de synthesizers en de loops zorgde voor een soort duister, dromerig geluid.” Het is naar Springsteens maatstaven behoorlijk experimenteel en hij gaat met deze muziekstijl op de Streets of Philadelphia Sessions verder waar hij met ’57 Channels (And Nothin’ On)’ op Human Touch een begin maakte. “De mogelijkheid om thuis muziek op te nemen wanneer ik dat wilde, stelde me in staat om een breed scala aan verschillende muzikale richtingen in te slaan.”

Twijfel en bedrog

Ondanks de titel staat ‘Streets of Philadelphia’, dat Bruce schreef voor de film Philadelphia en waarmee hij onderscheiden is met een Oscar en vier Grammy Awards, niet op deze plaat. Wel staat er een vroege versie van ‘Secret Garden’ op, dat eerder verscheen op Greatest Hits. De uitvoering hier begint met een drumloopje, wat het nummer niet ten goede komt. Het eerste nummer op de plaat, ‘Blind Spot’, tevens de eerste single van dit album, werd in de jaren 90 genoemd als mogelijke albumtitel. Springsteen zegt nu dat hij de titel van het mooie slotnummer ‘The Farewell Party’ als albumtitel overwoog.

Het centrale thema van de plaat, direct blootgelegd in ‘Blind Spot’, is twijfel en bedrog, ingrediënten van menige relatie. “Dat was precies het thema waar ik op dat moment op zat”, legt Bruce uit. “Ik weet eigenlijk niet waarom. Patti en ik hadden een geweldige tijd in Californië. Maar soms, als je je vastklampt aan één nummer dat je leuk vindt, dan volg je die richting. Ik had ‘Blind Spot’, en die draad volgde ik door de rest van de plaat.”

In het openingsnummer zingt Bruce: “We inhabited each other like it was some kind of disease / I thought that I was flyin’ but I was crawlin’ on my knees.” Die tekstregel komt ook terug in ‘Waiting on the End of the World’ en in de tekst van ‘The Farewell Party’ herhaalt hij dat nog maar eens: “I loved her like it was a disease / I came crawlin’ on my knees.” In ‘The Farewell Party’ neemt de hoofdpersoon onvrijwillig afscheid van een geliefde. Ook een tekstregel uit ‘Long Time Comin’’ komt langs.

Geen 4e album op rij over relaties

Het album werd in het voorjaar van 1995 bijna uitgebracht. Maar Springsteen bedacht zich: “Ik had Tunnel of Love gemaakt, Human Touch, Lucky Town; drie albums over relaties op rij. Dus een vierde album – en dan met name een echt duister album over relaties – was iets waarvan ik niet wist of het publiek er klaar voor was. Dus bracht ik het niet uit.”

Niet alle nummers bevatten drumloops. ‘The Little Things’, dat Springsteen tijdens The Ghost of Tom Joad-tour live speelde, bevat keyboard en akoestische gitaar, maar heeft wel dezelfde melodie als de soloakoestische uitvoering van het nummer waarmee hij het publiek tijdens die tour verraste. Het nummer gaat over een onenightstand. ‘One Beautiful Morning’, een song over liefde en afscheid, bevat meer gitaar, echte drums en achtergrondzang van Patti Scialfa, Soozie Tyrell en Lisa Lowell.

‘Waiting on the End of the World’ nam Springsteen op met de bandleden waarmee hij in 1992/’93 tourde: gitarist Shane Fontayne, bassist Tommy Sims en drummer Zach Alford. Hij nam het later ook op met de E Street Band, maar die versie is, ondanks de saxofoonsolo van Clarence, inferieur aan de opname die nu op plaat verschijnt.

Tracklist Streets of Philadelphia Sessions

1. Blind Spot
2. Maybe I Don’t Know You
3. Something in the Well
4. Waiting on the End of the World
5. The Little Things
6. We Fell Down
7. One Beautiful Morning
8. Between Heaven and Earth
9. Secret Garden
10. The Farewell Party

Faithless: filmmuziek

Ook op het derde album experimenteerde Springsteen er lustig op los met nieuwe muzikale stijlen. Dit album is in feite een soundtrack van een film die nooit gemaakt is: “Faithless was werk dat ik (in opdracht) maakte voor een spirituele westernfilm die rond 2004 in de maak was. Ik heb gemerkt dat je in Hollywood lange tijd (in de fase, red.) ‘in ontwikkeling’ kunt blijven hangen, dus ik dacht: laat ik deze plaat nu maar uitbrengen en jullie de resultaten van mijn interessante project laten horen.”

Kinderkoortje

Springsteen nam een ​​groot deel van de plaat op tussen de afsluiting van de Devils & Dust-tour in november 2005 en de release van We Shall Overcome: The Seeger Sessions in april 2006. De nummers componeerde hij gedurende twee productieve weken in Florida toen hij bij zijn dochter verbleef. Het is voornamelijk een soloalbum, met een paar gastbijdrages van Ron Aniello, vocalisten Soozie Tyrell, Lisa Lowell, Curtis King Jr., Michelle Moore en Ada Dyer (het E Street Choir) en bijdragen van Patti Scialfa en hun zonen Evan en Sam Springsteen. De kinderen zijn te horen in het koortje op het nummer ‘Where You Goin’, Where You From’.

Er staan drie instrumentale nummers op, sferische muziek die onder filmbeelden gemonteerd kan worden. Op de openingstrack ‘The Desert’ zijn dierengeluiden te horen zoals in een woestijn die ’s nachts tot leven komt.

Religieuze beelden

Veel beelden op deze plaat zijn spiritueel of zelfs religieus te noemen, muzikaal varieert Springsteen tussen verschillende stijlen. ‘All God’s Children’ is een rauwe blues-stomp op banjo en heeft wat weg van ‘Old Dan Tucker’ van de Seeger Sessions-plaat uit 2006. “All God’s children got a place on earth, glory in the morning”, schreeuwt/zingt Bruce tussen de ‘glory halleluja’s’ door. ‘Goin’ to California’ is een akoestisch liedje waarop de banjo weer een prominente rol krijgt en wat muzikaal enige overeenkomst heeft met ‘Dublin Blues van Guy Clarke, maar door de weggestoken achtergrondzang ook al richting gospel opschuift. Het nummer had ook op Devils and Dust kunnen staan.

‘God Sent You’ is volledige gospel met Springsteen op piano, begeleid door het E Street Choir. En ook ‘Let Me Ride’ is een gospelnummer dat begint met piano en zang van Patti Scialfa, waarbij het koor daarna in volle hevigheid meedoet. “Give me my ticket Lord, and let me ride”, zingt Bruce, dat qua tekst een beetje doet denken aan ‘Land of Hope and Dreams’.

De religieuze beelden in zijn muziek herleidt Springsteen tot de godsdienstles op zijn lagere school: “Ze hebben me ondergedompeld in de Bijbel en ideeën over verdoemenis en verlossing. Als je dat op die leeftijd begrijpt, blijft dat je hele leven bij je. Gelukkig heb ik het kunnen omzetten in teksten en concepten. Er zitten veel verwijzingen naar religieuze beelden in veel van mijn muziek. Dus het heeft uiteindelijk een positief effect gehad, in ieder geval op mijn schrijven. En een vertroebeld effect op mijn leven.”

Tracklist Faithless

1. The Desert (Instrumental)
2. Where You Goin’, Where You From
3. Faithless
4. All God’s Children
5. A Prayer by the River (Instrumental)
6. God Sent You
7. Goin’ to California
8. The Western Sea (Instrumental)
9. My Master’s Hand
10. Let Me Ride
11. My Master’s Hand (Theme)

Somewhere North of Nashville: Daytime Joad

Springsteen verklaarde het ontstaan van Somewhere North of Nashville als volgt: “Al deze countrynummers schreef ik tegelijk met de nummers van The Ghost of Tom Joad. Die sessies overlapten elkaar volledig. Ik zong ‘Repo Man’ ’s middags en ‘The Line’ ’s avonds. Dus deze countryplaat werd tegelijk met The Ghost of Tom Joad gemaakt.” Het album wordt dus ook wel het Daytime Joad-album genoemd. Bruce leerde de muzikanten waar hij toen mee werkte – Garry Tallent (bas), Danny Federici en Charlie Giordano (piano en orgel), Gary Mallaber (drums; ook Max Weinberg doet op enkele nummers mee), Soozie Tyrell (viool) en Marty Rifkin (pedal steel) – de nummers ter plekke aan en nam de liedjes in een paar takes op.

Pedal steel

Het titelnummer en laatste lied van de plaat is ‘Somewhere North of Nashville’, dat in een meer akoestische versie al verscheen op Western Stars. Op de tracklist staan verder ‘Janey Don’t You Lose Heart’ en ‘Stand On It’, b-kantjes van de respectievelijke Born in the USA-singles ‘I’m Goin’ Down’ en ‘Glory Days’. Beide nummers zijn in 1998 ook al verschenen op Tracks. De nieuwe versie van ‘Janey Don’t You Lose Heart’ bevat een vergelijkbare zangpartij van Bruce als die van het origineel uit 1985, maar Nils Lofgren ontbreekt. De pedal steel is prominent. Sowieso is dit instrument volop aanwezig op de plaat; Marty Rifkin, die tien jaar later ook deel uitmaakte van de Seeger Sessions Band, heeft een absolute hoofdrol op Somewhere North of Nashville. Ook zit er een vioolsolo in het nummer.

‘Stand on It’ is trager dan de rockversie uit 1985. Springsteens zang is krachtiger en het geluid is voller. ‘Tiger Rose’ kennen we van een cd die Garry Tallent in 1996 produceerde voor rockabillymuzikant Sonny Burgess. Tallent kreeg het nummer van Bruce, die hem het lied voorzong via de telefoon; Springsteen speelde het live met Burgess en Tallent in 2001 bij het Alliance of Neighbors-concert in Red Bank.

Fluitsolo

‘Delivery Man’ nam Bruce ook in 1983 in zijn LA garage op en is in akoestische versie twee keer te horen op de bootlegserie The Lost Masters. Het verhaalt over een vrachtwagenchauffeur die kippen vervoert en een ongeluk krijgt, waardoor de beestjes over de snelweg verspreid raken. De nu uitgebrachte versie begint akoestisch, maar bij het tweede couplet valt de countryband in. ‘Detail Man’, een swingende rocker met een stuwende mondharmonicapartij, zong Bruce in 1995 al een keertje live, met een gelegenheidsband op het 50^ste verjaardagsfeest van John Fogerty.

‘Silver Mountain’ begint met een goed in het gehoor klinkende fluitsolo van Bruce. ‘You’re Gonna Miss Me When I’m Gone’ is een mooie ballad die begint met akoestische gitaar, maar waarop ook mooie piano en uiteraard pedal steel te horen is. “You’re good babe, at moving on”, zingt de hoofdpersoon. Ook komt “bartender’s ringing last call” van ‘All the Way Home’ langs.

Een muzikaal hoogtepunt is ‘Under a Big Sky’, compleet met mondharmonica-intro en -outro en een Hammond-orgel. De tekst vertelt het verhaal van een “hired hand”, die afscheid moest nemen van zijn vrienden en familie, maar niet goed begrijpt waarom. “Summer comes around and I miss you / Without you I am just another guy”, zingt hij tegen de vrouw van wie hij veel van houdt. In het tweede couplet vertelt hij dat hij langs “the line” werkt, de grens tussen Texas en Mexico, en daar omgevallen hekwerk herstelt. En in het derde couplet jaagt hij op illegale vluchtelingen: “Now I’m chasing strays in the canyons / I shout your name and listen as the echo dies”. Is de vrouw waar hij zo van houdt, ook een van die migranten? Een soortgelijk thema als in het nummer ‘The Line’ op The Ghost of Tom Joad. Muzikaal heeft het nummer ook wel een gelijkenis met ‘The Farewell Party’ van Streets of Philadelphia Sessions.

Tracklist Somewhere North of Nashville

1. Repo Man
2. Tiger Rose
3. Poor Side of Town
4. Delivery Man
5. Under a Big Sky
6. Detail Man
7. Silver Mountain
8. Janey Don’t You Lose Heart
9. You’re Gonna Miss Me When I’m Gone
10. Stand On It
11. Blue Highway
12. Somewhere North of Nashville

Inyo: de Mexicaanse diaspora

Inyo wordt omschreven als een album met rijke verhalen over het leven op de grens tussen Amerika en Mexico, een thema dat vaak in Springsteens oeuvre (denk aan The Ghost of Tom Joad, Devils and Dust, Western Stars) terugkomt. Inyo is eveneens de naam van een streek in Californië tussen de Sierra Nevada en Yosemite National Park, waar ook National Park Death Valley deel van uitmaakt. De Native Americans gebruiken de term inyo voor een spirituele rustplaats van een grote geest.

Bruce: “Inyo was een plaat die ik in Californië schreef tijdens lange ritten langs het Californische aquaduct, door Inyo County op weg naar Yosemite of Death Valley. Ik genoot enorm van deze soort schrijfstijl. Tijdens de tournee van The Ghost Of Tom Joad ging ik ’s avonds naar mijn hotelkamer en bleef ik in die stijl schrijven, omdat ik dacht dat ik een soortgelijke plaat als The Ghost Of Tom Joad zou maken als opvolger, maar dat deed ik uiteindelijk niet. Daar kwam Inyo uit voort. Het is een van mijn favorieten.”

Mariachibands

Hoewel het voornamelijk als soloplaat is opgenomen, werkt Springsteen op Inyo opvallend veel samen met mariachimuzikanten, zoals te horen op ‘Adelita’, de eerste single van deze plaat, maar ook op ‘The Lost Charro’. Deze twee nummers schreef Bruce pas later, na 2010, toen hij ook nummers van Western Stars schreef. Hoe de interesse van Springsteen in deze muziekstijl ontstaan is, vertelde hij in het interview met Rolling Stone. Op zijn boerderij werkte een tijdje een charro (een Mexicaanse ruiter), Juan Marrufo genaamd. Van hem leerden Bruce en Patti paardrijden. Op de oogstfeesten op de boerderij nodigde hij mariachibands uit om op te treden. Zo raakte Bruce in de muziek geïnteresseerd.

Verschillende nummers op de plaat gaan over de Mexicaanse diaspora, hoe de grensovergang tussen Mexico en de VS generaties heeft beïnvloed en de culturele verliezen die daaruit voortvloeiden. “De Los Angeles Times berichtte voortdurend over nieuws van over de grens, dus het was een belangrijk deel van je leven”, herinnert Bruce zich over de tijd dat hij in Californië woonde.

Guerillaleider

‘Adelita’, de eerste single van het album, verwijst naar de naam waar vrouwelijke verzetsstrijders in de Mexicaanse revolutie (1910-1920) mee werden aangeduid. De Adelita in het nummer strijdt samen met de ik-figuur (Johnny) aan de zijde van Francisco ‘Pancho’ Villa, de Mexicaanse revolutionair en guerrillaleider. Johnny, afkomstig uit Texas, heeft een relatie met deze Adelita over wie hij over zingt. Zij beschermt hem wanneer hij tijdens een gevecht gewond op de grond ligt, maar Adelita zelf wordt dodelijk getroffen als zij boven hem staat.

‘Our Lady of Monroe’ is het enige verhaal op deze plaat dat zich niet in het westen, maar in het oosten van Amerika afspeelt, om precies te zijn in Monroe Township, New Jersey. zo’n 10 mijl van Freehold. In het nummer vertelt Bruce over een gepensioneerde politieagent die probeert de beelden uit zijn werkende leven die hem zijn bijgebleven, kwijt te raken: “He had twenty-five years on the streets, where the Lord doesn’t intervene.” Hij denkt aan zijn dochter, die is opgegroeid terwijl hij als politieagent met zijn werk bezig was. Zij is inmiddels vertrokken naar zuid-Indiana waar ze een eigen gezin heeft. De oud-agent rijdt in zijn auto, “his rosary hung from his rear view mirror / a map ‘neath  Burger King bag in the front seat.” Door op zoek te gaan naar de Lady of Monroe, een Maria-verschijning in het stadje, “he was gonna learn to live just to live for a while.”

‘One False Move’ heeft muzikaal wat weg van ‘The Line’. In de tekst komt het regeltje “They didn’t like what I was doing but I didn’t lose no sleep at night” langs, dat ook in ‘Richfield Whistle’ zit. Ook refereert Bruce aan het nummer ‘Straight Time’, qua thematiek in het nummer maar ook in de tekst: hij noemt de titel van dat nummer maar ook de tekstregel: “You can get used to anything, sooner or later it becomes your life.”

Het slotnummer ‘When I Build My Beautiful House’ is een beetje een vreemde eend in de bijt. Een eenvoudige compositie waarop Bruce pomporgel en gitaar speelt en met Soozie Tyrell op achtergrondzang en viool. Het nummer past in de folktraditie van Pete Seeger en Woody Guthrie.

Tracklist Inyo

1. Inyo
2. Indian Town
3. Adelita
4. The Aztec Dance
5. The Lost Charro
6. Our Lady of Monroe
7. El Jardinero (Upon the Death of Ramona)
8. One False Move
9. Ciudad Juarez
10. When I Build My Beautiful House

Twilight Hours: over Amerikaanse eenzaamheid

Op de zesde plaat, Twilight Hours, verkent Springsteen het door orkesten gedreven film noir-genre uit het midden van de vorige eeuw. Bruce schreef de muziek van deze plaat over een tijdspanne van tien jaar, tegelijk met het materiaal van Western Stars dat in 2019 verscheen. “Op een bepaald moment dacht ik dat dit ofwel een dubbelalbum zou worden, of deze nummers maakten deel uit van hetzelfde album”, schrijft Springsteen. “Ik ben dol op Burt Bacharach en op dat soort liedjes en dat soort songwriters. Ik waagde me eraan omdat de akkoordstructuren en alles veel complexer zijn. Ik vond het leuk om dat voor elkaar te krijgen. Dit alles had zo van die albums uit de jaren zestig kunnen komen.”

Eenlingen

Daar waar de nummers op Western Stars vooral westernthema’s bevatte, zijn die op Twilight Hours niet onder een noemer te vatten, tenzij je het trefwoord “lonely” erop wilt plakken. Springsteen zelf omschrijft de nummers als “romantische, verloren-in-de-stad-liedjes” — een mijmering over wat er gebeurt met mensen met een gebroken hart. “Al mijn liefdes`verhalen zijn gedoemd te mislukken, wat misschien wel mijn specialiteit is”, zei hij in het NY Times-interview. “Ik heb een lange geschiedenis van depressies en psychische aandoeningen in mijn familie. Mijn vader kampte het grootste deel van zijn leven met een zeer ernstige psychische aandoening. Het zat in mijn bloed, dus het heeft mij ook beïnvloed. Veel van mijn muziek gaat over het idee van Amerikaanse isolatie, dat voortkomt uit individualisme dat deel uitmaakt van de persoonlijkheid van het land. En ook uit depressie. Je voelt je erg geïsoleerd en alleen. Dus ik heb veel personages die in wezen eenlingen zijn, wat ook een groot deel van mijn eigen persoonlijkheid is.”

Daarbij haalde Springsteen zijn inspiratie voor Twilight Hours uit het vocale werk van zangers Frank Sinatra en Andy Williams, het proza ​​van auteurs Flannery O’Connor en James M. Cain, en de film Out of the Past (1947) van regisseur Jacques Tourneur met Robert Mitchum, Jane Greer en Kirk Douglas in de hoofdrollen. Op ‘Sunday Love’, de eerste single van deze plaat, spelen Max Weinberg, Patti Scialfa en Soozie Tyrell mee, evenals producer Ron Aniello, Kaveh Rastegar en Scott Tibbs.

Nog meer filmmuziek

‘I’ll Stand By You’ is al eerder verschenen, Bruce schreef het voor zijn zoon Evan en bood het aan voor de soundtrack van de film Harry Potter and the Philosopher’s Stone. Het nummer werd niet voor die film gebruikt maar verscheen uiteindelijk wel op de soundtrack van de film Blinded By the Light. De zangstem die Bruce voor dit nummer kiest, klinkt minder gedragen dan de stem die hij op de meeste nummers van Twilight Hours gebruikt, de croonende zangvorm die Springsteen voor het eerst gebruikte op ‘Girls in their Summer Clothes’ op Magic.

‘High Sierra’ en ‘Sunliner’ zijn wel nummers die Bruce voor Western Stars heeft overwogen, zo vertelde hij in het Rolling Stone-interview. ‘High Sierra’ komt over als een kleine speelfilm. “I was down on my luck, so down on my luck / Packed my bags and left the big city and the trouble I’ve seen.” De hoofdpersoon treft een vrouw in de high sierra waarmee hij een rustig leven dacht te kunnen leiden. Hij werkt bij een tankstation en zij in een lunchroom. Maar zijn geluk keert als hij bezoek krijgt. Net zoals in de nummers ‘Fugitive’s Dream’ en ‘Unsatisfied Heart’ van de LA Garage Sessions ’83, is de onverwachte bezoeker iemand die hem aan iets uit het verleden herinnert. Er staat nog een schuld open en die moet betaald worden in de vorm van een misdaad (in feite refereert Bruce hier ook ‘Atlantic City’), want “we owe what we owe”. Hij keert per trein terug naar de grote stad en krijgt een geweer in handen geduwd. Het loopt niet goed af, de hoofdpersoon raakt ernstig gewond. Komt hij nog wel thuis? Aan het einde van het lied klinkt nog even het belletje van de lunchroomdeur waar zijn geliefde werkt, zij kijkt op van achter de kassa, zou hij het zijn die terugkeert?

Springsteens favoriete nummer van de hele box

Bruce noemt ‘High Sierra’ zijn favoriete nummer van de hele Tracks II-boxset: “Ik had dat nummer waarschijnlijk op de een of andere manier op Western Stars moeten krijgen, en dat lukte me ook bijna. Ik bleef proberen het erin te proppen maar om de een of andere reden kreeg ik het toch niet voor elkaar. Op Western Stars staan meer nummers die dezelfde sfeer ademen. Veel van die personages verhalen over de Amerikaanse eenzaamheid. Ik had al ‘Drive Fast (The Stuntman)’, ‘Western Stars’, ‘Tucson Train’ en ‘Stones’. Misschien sloeg dit nummer de balans dan een beetje te ver door, of ik dacht dat het misschien niet zo gewaardeerd zou worden als ik dacht dat het zou worden in de context van die andere plaat. Toch is dit een van mijn favoriete nummers van de hele box.”

De teksten worden aan het einde van Twilight Hours wel steeds dunner: afsluiter ‘Follow the Sun’ is bijna easy-listening loungemuziek met tekst als “The only thing that’s real is the way you make me feel.”

Tracklist Twilight Hours

1. Sunday Love
2. Late in the Evening
3. Two of Us
4. Lonely Town
5. September Kisses
6. Twilight Hours
7. I’ll Stand By You
8. High Sierra
9. Sunliner
10. Another You
11. Dinner at Eight
12. Follow the Sun

Perfect World: het rockalbum

De overgang van Twilight Hours naar Perfect World is groot. Het trio ‘I’m Not Sleeping’, ‘Idiot’s Delight’ en ‘Another Thin Line’ zijn rocksongs in E Street Band-traditie die de luisteraar in één klap weer doen opveren. Bruce schreef ze alle drie met Joe Grushecky, die de nummers zelf ook opnam en op zijn eigen platen uitbracht. De opnames hier nam Bruce op met E Street Bandleden Max Weinberg, Garry Tallent en Charlie Giordano. “I’m not sleeping, I’m only resting my eyes” is een leuke tekstregel in het openingsnummer. ‘Another Thin Line’ speelde Bruce al live met de E Street Band tijdens het einde van de Reunion-tour in 2000. De opname op Perfect World, waarop Tom Morello meedoet, klinkt wat meer ingetogen dan de live-versies.

‘Rain in the River‘ is een stevige rocksong met weinig lyrics. Het was de eerste single van de Tracks II-box. Bruce nam het al in de eerste helft van de jaren negentig op toen hij met bezig was met de drumloops-plaat, wat nu de Streets of Philadelphia Sessions is geworden. ‘The Great Depression‘, ‘If I Could Only Be Your Lover‘ en ‘Perfect World‘ waren nummers die in aanmerking kwamen voor Wrecking Ball, maar niet paste in het thema van de bankencrisis waar Bruce die plaat aan wijdde. Ron Aniello vertelde in een interview met Uncut dat van het nummer ‘If I Could Only Be Your Lover’ ook een versie is gemaakt met samples van speeches van Barack Obama en Martin Luther King. En ‘Perfect World’ kennen we al, omdat Bruce het eerder aan John Mellencamp gaf die het op zijn album Orpheus Descending in 2023 uitbracht. Springsteens uitvoering doet denken aan de ingetogen nummers ‘Secret Garden’ en ‘The Wrestler’.

Bruce noemt Perfect World geen compleet album maar eerder een collectie losse nummers. “Ik wilde gewoon een beetje plezier, lawaai en rock-‘n-roll om het pakket af te maken”, zei hij over deze laatste schijf.

‘Cutting Knife’ (waarop overigens ook een drumloop is te horen) doet denken aan ‘This is My Sword’ dat in 2014 op High Hopes verscheen. Verder heeft ook dit album een tekstueel dipje. ‘You Lifted Me Up’ ligt muzikaal goed in het gehoor, met gospelachtige zang van Patti Scialfa en Little Steven, maar aan de tekst heeft Springsteen vast geen maanden werk gehad: All of my praise to you (4x) / You lifted me up (8x) / All of my faith’s in you (4x)  / You lifted me up (8x) / All of my love’s with you (4x) / You are my prayer (4x) / You lifted me up (8x).

Tracklist Perfect World

1. I’m Not Sleeping
2. Idiot’s Delight
3. Another Thin Line
4. The Great Depression
5. Blind Man
6. Rain in the River
7. If I Could Only Be Your Lover
8. Cutting Knife
9. You Lifted Me Up
10. Perfect World