Springsteen en de E Street Band hebben zondag 15 september op het Sea.Hear.Now-festival in Asbury Park opgetreden. Bruce en de band speelden als afsluiter op de Surf Stage op het strand. Eerder op de dag kwam Bruce ook meespelen bij de optredens van Trey Anastasio en The Gaslight Anthem. Het optreden met de E Street Band was er een voor in de geschiedenisboeken. Bruce koos voor een setlist met veel verrassingen en voor zijn geschiedenis met Asbury Park toepasselijke nummers. Patti Scialfa deed net als in Londen een gastoptreden tijdens de show.
Het Sea.Hear.Now-festival had drie grote podia, twee op het strand en eentje een paar blokken van het strand. De organisatie is in handen van Danny Clinch, de fotograaf die Springsteen maar ook tal van andere artiesten heeft vastgelegd en een galerie in Asbury Park heeft. Het tweedaagse festival trok twee keer 35.000 toeschouwers naar de kustplaats die langzaam uit een diep dal opgeklommen is.
Muriël Kleisterlee en Jos Westenberg waren ook in Asbury Park. Jos: “Dertig jaar geleden was ik voor het eerst in Asbury Park, toen stonden de Palace Amusements en het Casino nog overeind. Nu zijn op de plek waar de Palace stond appartementen verrezen. Het voormalige Flamingo Motel, waar ik toen overnachtte, is een parkeerplaats geworden (eigenlijk heeft het het lot getroffen zoals beschreven in ‘Wrecking Ball’) en van het Casino rest slechts een ruïne. In de jaren na mijn eerste bezoek hebben we Asbury Park steeds verder in verval zien raken, maar sinds zo’n tien jaar is de stad aan een langzame maar zekere revival bezig, met nieuwe hotels, restaurants en leuke winkels op Cookman Avenue en in de Convention Hall. Als er een festival in de stad is, zijn er duizenden bezoekers waar de ondernemers allemaal een graantje van kunnen meepikken.”
Muriël: “Omdat Springsteens optreden onderdeel van een festival was, was er geen begeleiding door Springsteens security bij binnenkomst en dus ook geen roll call zoals we die van de concerten in Europa, en deze tour ook in Amerika, kennen. Daarom waren we ’s ochtends vroeg naar de strandlocatie gegaan om te kijken of we bij de dichtstbijzijnde ingang de Surf Stage, waar Springsteen zou optreden, in de rij konden gaan staan. De dag ervoor gaf een festivalmedewerker aan dat je vanaf 6.00 uur ’s ochtends in de rij mocht. Maar vanwege verkeersissues hadden ze dit toch veranderd en moesten we wachten bij een andere ingang, bij de Wonder Bar veel verder weg van het strandgedeelte waar het optreden zou plaatsvinden.
Onderweg troffen we een tiental fans aan die nummers uitdeelden om voor de poortjes bij de hoofdingang te gaan staan. Het bleef lang spannend of die andere, dichtstbijzijnde deur niet tegelijk open zou gaan, want dan waren we kansloos in de sprint. Inmiddels waren daar ook concertbezoekers in de rij gaan staan. Gelukkig bleek het bericht dat de hoofdingang 10 minuten eerder open zou gaan, om 11.20, uiteindelijk te kloppen. Het was inmiddels erg warm geworden.
De binnenkomst verliep chaotisch. Het was een relatief lang stuk lopen naar de security check en sommige mensen begonnen meteen te rennen. Ook de tassen- en polsbandjescontrole zelf was chaotisch. Ik werd helemaal niet gecontroleerd door een gebrek aan medewerkers en de wirwar van doorlopende mensen, Jos daarentegen moest zijn fotohoesje binnenste buiten keren. Gelukkig voor hem werd iedereen na de security check tegengehouden door medewerkers die ook nog een veiligheidslint in stelling brachten. Zo kwamen we toch nog op onze oorspronkelijke uitgangsposities van nummers 2 in een van de vele rijen uit. Fotografen namen midden op de brede weg hun positie in om de wildemansrun te kunnen vastleggen en stonden vervelend in de weg toen de sprint begon.
“Na enkele spannende minuten ging het los. We startten ter hoogte van de Convention Hall en hadden zo’n 550 meter af te leggen tot de Surf Stage. Eerst renden we over de straat, daarna maakten we de oversteek naar de boardwalk en vervolgens moesten we nog een gruwelijk stuk door het mulle zand. Wie de laatst mogelijke trap naar het strand had opgemerkt, had een voordeel. Wie al eerder het strand oprende, kreeg het extra zwaar. Onze hardloopconditie kwam zeer goed van pas en we kwamen op een toppositie terecht. Eerst even uithijgen…
Op de grond zittend in de pit, ving je geen wind en was het erg heet tot 15.00 uur. Behalve een lege fles mocht je geen eten en drinken meenemen. Het festivalterrein was megagroot en voor de wc’s en eet- en watertappunten moest je ook een behoorlijke afstand afleggen, tussen de steeds groter wordende mensenmassa door. Eerst was er een optreden van Illiterate Light en folkrock/americanazangeres Joy Oladokun, die zichzelf “de zwarte Springsteen” noemde, en een onderhoudend optreden van Kool & The Gang, waarbij Garry Tallent nog even aan de zijkant van het podium te zien was. Daarna was het tijd voor Trey Anastasio, de leadzanger van Phish die nu met andere bandleden speelde. De Braziliaanse percussionist van de band trok veel bekijks. Hij had een uitgebreid arsenaal aan vreemde percussie-instrumenten met als grootste blikvanger twee zwemflippers die hij om zijn handen deed en waarmee hij hard in de maat klapte.
Bruce had al eerder eens met Anastasio en Phish gespeeld, op het Bonnaroo-festival in 2009. Anastasio vertelde nu dat het eerste concert dat hij in de jaren zeventig zag er eentje van Springsteen in het Jadwin Gymnasium in Princeton was. Hij was duidelijk vereerd dat Bruce met hem mee kwam doen. Op een gegeven moment zagen we gitaarroadie Kevin Buell aan de zijkant met een microfoonstandaard klaarstaan. En niet veel later kwam Bruce het podium op voor een verrassingsoptreden bij ‘Kitty’s Back’. Bruce, gekleed in een lichtblauwe blouse, zette er speciaal zijn zonnebril voor af. Bruce en Trey wisselden gitaarsolo’s en zang met elkaar af.
Bruce verliet daarna het podium en verplaatste zich vlot naar het andere uiteinde van het festivalterrein om op een andere podium met The Gaslight Anthem twee nummers te spelen, ‘History Books’ en ‘American Slang’. Michael de Burger stond bij dat podium vooraan: “The Gaslight Anthem stond als laatste act op het tweede podium gepland en die show wilde ik niet missen. Helemaal top natuurlijk dat Bruce tegelijk met de band het podium betrad en ze ‘History Books’ speelden. Dit nummer hadden ze vorig jaar samen opgenomen en is het resultaat van het verzoek van Springsteen aan frontman Brian Fallon om eens een duet voor hun beiden te schrijven. Bruce grapte dat hij eigenlijk wel de hele avond mee wilde spelen, maar na ‘American Slang’ ging hij er toch vandoor om drie kwartier later zijn eigen show te beginnen.”
Om half acht was het tijd voor Springsteen en de E Street Band. De podiumlichten bleven uit toen de bandleden, allemaal vlot achter elkaar, het podium opkwamen. Bruce stapte ook in het donker het podium op, zwaaide en riep: “Greetings From Asbury Park!” Daarna zei hij: “let’s go”, telde af en begon met ‘Lonesome Day’.
Muriël: “We hadden, omdat het Asbury Park was, natuurlijk wel op een paar speciale nummers gehoopt, maar deze setlist sloeg werkelijk alles. Ik had niet meer kunnen dromen dat we op dit punt in Springsteens carrière nog zo’n topconcert zouden meemaken. Openingsnummer was jammer genoeg niet ‘Seaside Bar Song’, dat Bruce en de band al een paar keer hadden gerepeteerd, maar ‘Lonesome Day’. Zou het toch een grotendeels standaardset worden?”
Jos: “Met ‘Lonesome Day’ zette Bruce ons even op het verkeerde been. Maar toch is juist dit nummer ook erg toepasselijk om mee te starten. De videoclip is opgenomen op hetzelfde strand waar Bruce nu speelde voor 35.000 toeschouwers en in Howard Johnsons lunchroom aan de andere kant van de Convention Hall.”
Muriël: “Vanaf het tweede nummer, ‘Blinded by the Light’, voelde je dat het een bijzondere avond ging worden.” Bruce probeerde even wat akkoorden uit en verontschuldigde zich: “We haven’t played this in a fucking long time… We are going to play a lot of things tonight that we haven’t played in a fucking long time.” Bruce zei dat hij het nummer “500 yards north on Loch Arbour beach” geschreven had. Na ‘Blinded’ volgden nog twee nummers van Springsteens eerste album Greetings from Asbury Park, NJ: ‘Does this Bus Stop at 82nd Street’ en ‘Growin’ Up’, dat niet op de geplande setlist stond. Halverwege begon Bruce aan een kort verhaal: “There I was, driving down Kingsley. Streets were empty, buildings all shut down. Nobody on Cookman Avenue, nobody on Main Street, nobody on Ocean Avenue. Nobody anywhere. And then I fell in a dreamy sleep and when I woke up, I said: Where are all these fucking people come from? It’s good to see you here!”
‘The Promised Land’, ‘Spirit in the Night’ (Bruce keek onder het intro naar de volle maan die boven de zee was opgekomen, wees erna en huilde als een weerwolf) en ‘Hungry Heart’ (Bruce zong het in het middenpad tussen podium en het mengpaneel en hij ging bij een moeder en dochter op de reling zitten) waren nummers waarmee Springsteen het publiek weer even terug naar de standaardkeuzes van deze tour bracht.
Toch was het iedereen wel duidelijk geworden dat deze show niet meer terug zou grijpen naar het verhaal van vergankelijkheid (geen ‘Ghosts’, ‘Nightshift’,‘Last Man Standing’, ‘I’ll See You in My Dreams’ en zelfs geen ‘Backstreets’); Bruce had de show speciaal voor Asbury Park samengesteld.
Muriël: “Heel veel fanfavorieten uit Springsteens fantastische jaren zeventig passeerden de revue, zoals ‘Thundercrack’. Bruce zei dat hij het nummer geschreven had toen hij 20 was en nog in de surfboardfabriek in Manamassa woonde. Wat ook mooi was, was dat Bruce zoveel plekken uit deze nummers benoemde en letterlijk met zijn hand kon aanwijzen: de boardwalk, Kingsley Street. En Madam Marie in ‘Sandy’ kreeg natuurlijk een mooi onthaal van het publiek. Bruce droeg het nummer op aan Danny Federici en hij vroeg Roy Bittan, die de accordeon had omgesnoerd, om naast hem vooraan in de spotlight te komen staan.”
‘Local Hero’ leidde Bruce in met een verhaaltje: “I was driving through Freehold. At the time there was still a JJ Newberry’s.” Geen reactie uit het publiek. “That’s how much people remember JJ Newberry’s. It was a five and ten cents store. You remember the five and ten cents stores? I’m driving down Main Street, I look in the window and I see this black velvet painting of a Doberman Pincher. And I look on the side and I see this black velvet painting of Bruce Lee. And I look in the middle, and I see a black velvet painting of myself, with the headband and the muscles and whole thing, And I went home and wrote this song.”
Na ‘Local Hero’ stond ‘Seaside Bar Song’ gepland, maar dat sloeg Bruce over. ‘Atlantic City’, ook toepasselijk in New Jersey, kreeg een intense uitvoering.
Muriël: “Patti kwam meedoen op ‘Tougher than the Rest’. Bijzonder en fijn om haar ook weer een keer te zien. Haar eerste optreden na het nieuws dat ze kanker heeft, kreeg door dat bericht een andere lading.”
‘Long Walk Home’ introduceerde Bruce weer als een “short prayer for my country.” Jos: “‘Racing in the Street’ had ik deze tour steeds moeten missen, maar de uitvoering in Asbury Park maakte alles goed. De vertolking was meer dan majestueus, en staat in mijn top-15-momenten die ik bij Springsteen-concerten beleefd heb. Hoe mooi om dit nummer te horen, op de plek waar het zich afspeelt, de Circuit van Asbury Park, van Kingsley Street, Cookman en Ocean Avenue. “Tonight my baby and me, we’re gonna ride to the sea”, met het ruisen van de branding over de pianonoten van Roy Bittan heen.”
Daarna volgde de show het stramien van de 2023/24 shows, met ‘Because the Night’ waarop Nils een glasrol speelde, ‘She’s the One’, ‘Wrecking Ball’ (veel gejuich toen Bruce “the swamps of Jersey” en the Giants noemde), ‘The Rising’, ‘Badlands’ en ‘Thunder Road’.
De verrassingen waren nog niet op, Bruce begon de toegiften met het zelden gespeelde ‘Meeting Across the River’, met alleen Roy Bittan op piano en Curt Ramm op trompet. En daarna kon er maar een nummer volgen: ‘Jungleland’. Veel te weinig gespeeld deze tour, maar wat een uitvoering in Asbury Park. ‘Born to Run’, ‘Rosalita’ (met veel clowneske grappen van Bruce, Little Steven en Jake Clemons), ‘Bobby Jean’, ‘Dancing in the Dark’ en ‘Tenth Avenue Freeze-out’ volgden in rap tempo elkaar op.
Muriël: “Het is erg jammer dat Bruce bijna nooit meer ‘Rosalita’ speelt in Europa, want dat nummer is zoveel origineler dan bijvoorbeeld ‘Glory Days’ en straalt ook veel meer energie uit. Voor ‘Meeting Across the River’ zei Springsteen dat hij zich oud voelde, “but in a good way”. Bruce was heel goed bij stem, tot het einde van de show ook, en zat goed in zijn energie tot ‘Twist and Shout’.”
Bruce bedankte de LHBTIQ+-community voor hun aandeel in de revival van Asbury Park en Danny Clinch voor het organiseren van het festival. Ook bedankte hij het publiek dat massaal naar Asbury Park was gekomen. “I heard some of you were here at 8 am… 4 am? I’m impressed.”
Na ‘Twist and Shout’ en de “Do you think you can outlast the E Street Band”-act (waarbij Bruce nog maar eens zei dat ze al 50 jaar bezig zijn en niet van plan zijn te stoppen), was er nog maar een nummer dat de avond kon afsluiten. De bandleden bleven op het podium en ‘Jersey Girl’ was de toepasselijke afsluiter. Daarmee kwam een atypisch concert van drie uur en een kwartier en met een ongelofelijk mooie setlist tot een eind. Bruce bedankte het publiek met de woorden: “God bless you and God bless Asbury Park. The E Street Band loves you!”
Jos: “Een topconcert met een prachtige setlist met veel referenties naar Asbury Park. Je merkte dat de E Street Band de set goed gerepeteerd had en dat Bruce er iets speciaals van wilde maken. Als ik nog iets had mogen hopen om de show nog specialer te maken, was dat een gastoptreden van Southside Johnny. Maar zo blijft er iets om over te dromen voor de toekomst.” Muriël: “Dit was de bijzonderste en voor mij ook beste show van het afgelopen decennium.”
Michael de Burger vulde nog aan: “Tsjonge, wat was dat een geweldige optreden. Alsof hij zijn dankbaarheid wilde tonen voor wat Asbury Park voor hem heeft betekend. Een unieke setlist en kippenvel bij ‘Jungleland’.”
Gerlon Roncken was met zijn zoon last-minute naar Asbury Park gereisd: “Een lang verwachte droom kwam eindelijk uit: Bruce zien spelen in de US. En dan nog wel op het zand van Asbury Park Beach. Kan het beter? Het antwoord achteraf: ja, dat kan, als hij er een NJ trip down memory lane van maakt. Vooraf is er natuurlijk twijfel. Je hoopt op een legendarische show, maar bereid je voor op de standaard setlist van afgelopen twee jaar. Maar we staan met de voeten in het zand, we horen de branding van de Atlantische Oceaan rechts van ons, we lopen over de boardwalk voor een drankje en achter ons zijn de contouren zichtbaar van het Paramount Theater. Wat kan er nog fout gaan? Weer hetzelfde antwoord achteraf: helemaal niets.
“Mijn zoon en ik hadden een wishlist met de nummers ‘Meeting’/‘Jungleland‘, ‘Racing‘, ‘Jersey Girl’, ‘Sandy’, ‘Atlantic City’ en ‘Incident’. Als er een paar van werden gespeeld zouden we compleet gelukkig zijn. Het werden ze bijna allemaal en daarbij nog een handvol andere zelden gespeelde pareltjes. Als je na bijna vijftig shows nog steeds vijf persoonlijke premières krijgt, zegt dat alles. Hier werd geschiedenis geschreven.
“Bruce had er zin in. Hij leek de band perfect te hebben voorbereid voor deze speciale gelegenheid. Hijzelf had plezier voor twee en bleef refereren aan zijn geschiedenis met deze plaats. Het publiek ter hoogte van de geluidstoren, jong en oud, kende alle teksten, zong vol passie mee, zelfs met de rarities. Dit was alles wat we hadden gehoopt van een show voor een thuispubliek. Na de laatste tonen van ‘Jersey Girl’ en met de woorden “The E Street Band loves you”, liet onze held ons volledig flabbergasted achter, nauwelijks gelovend wat er de afgelopen drie uur en een kwartier was gebeurd. Deze gaat de geschiedenisboeken in en wij waren erbij.”
Concertverslagen van dit deel van de Amerikaanse vind je in het touroverzicht. Er is ook een overzicht van de Europese tour.
Setlist 15-9: Kitty’s Back (bij optreden Trey Anastasio Band)// History Books / American Slang (bij optreden The Gaslight Anthem)
E Street Band show: Lonesome Day / Blinded by the Light / Does this Bust Stop at 82nd Street? / Growin’ Up / The Promised Land / Spirit in the Night / Thundercrack / The E Street Shuffle / 4th of July, Asbury Park (Sandy) / Hungry Heart / Local Hero / Atlantic City / Tougher than the Rest (met Patti Scialfa) / Long Walk Home / Racing in the Street / Because the Night / She’s the One / Wrecking Ball / The Rising / Badlands / Thunder Road // Meeting across the River / Jungleland / Born to Run / Rosalita (Come Out Tonight) / Bobby Jean / Dancing in the Dark / Tenth Avenue Freeze-out / Twist and Shout / Jersey Girl