Springsteen en de E Street Band hebben zondag 23 juli in het Olympisch stadion in München opgetreden. Dit was het vierde concert in Duitsland en met 25 nummers ook de kortste uit de reeks. Springsteen koos voor ‘Trapped’ maar besloot ook om een aantal vaste keuzes zoals ‘Mary’s Place’ en ‘Thunder Road’ niet te spelen.
Vergeleken met de vorige twee Duitse shows in Hamburg en Hockenheim waar bijna dezelfde setlist werd gespeeld, waren voor het publiek in München alleen ‘Trapped’ en ‘Johnny 99’ na ‘Nightshift’ toegevoegd. Het wisselgeld daarvoor waren ‘Working on the Highway’, ‘Mary’s Place’ en ‘Thunder Road’. Bruce had op de geplande setlist ook ‘The E Street Shuffle’ en ‘Candy’s Room’ geplaatst, maar die sloeg tijdens de show over. Bij voorgaande shows deze Europese tour zat er wat meer afwisseling in de set.
René Slegers was van Hockenheim naar München gereisd en schreef over de show: “‘Grüß Gott’ is de simpele begroeting van Bruce vanavond in München. De eerste akkoorden van ‘No Surrender’ klinken in het Olympiastadion, dat met 69.000 fans goed is gevuld. Bruce heeft zijn stemoefeningen vanavond duidelijk over geslagen, want enkele keren klinkt hij hees en schor en tijdens ‘Ghosts’ schiet hij geregeld uit.
‘Letter to You’ is met Duitse ondertiteling en als Bruce ‘Things I found out through hard times and good / I wrote ‘em all out in ink and blood’ zingt, maakt hij een snijbeweging over zijn buik, net boven zijn gitaar. Hij heeft zijn zwarte blouse met knoopjes aan en dat inmiddels al zo vaak opengetrokken bij ‘Tenth Avenue’ dat hij bij ‘Letter to You’ de knoopjes al dicht moet maken.
“‘Kitty’s Back’ is weer top! De opbouw van het nummer uit 1973 is zo goed gearrangeerd, dat je ogen en oren tekort komt om dit muzikale hoogstandje te volgen. Bruce zingt de tekst alsof het nog steeds 1973 is en hij zich net pas heeft gerealiseerd wie er binnenkomt. Verrek, het is Kitty, she’s back! Bruce dirigeert de blazers en noemt zijn E Street Horns trots tijdens de solo van Roy. Ook Steve staat vol bewondering alle solo’s van de Horns te bekijken. Hij speelt wel verder op zijn gitaar, maar dat gaat niet vanzelf. Hij kijkt gebiologeerd naar die blazers en Anthony Almonte bekijkt op zijn beurt weer de bewondering die Steve heeft voor de blazers! Deze versie heeft het allemaal. ‘Damn, you sound so good!’, zegt Bruce tijdens het deel waar het publiek meezingt.
“Van de hese en soms overslaande stem in het begin van de show is niks meer te horen als Bruce ‘Trapped’ zingt. De gitaar klinkt prachtig in dit mooie stadion, dat in een diepe kuil lijkt gebouwd. ‘I’m Trapped!’ zingt Bruce heel agressief op de laatste toon van het nummer.
“Tijdens het intro van ‘Johnny 99’ speelt Bruce een extra riffje om het publiek nog extra op te zwepen. Ook deze versie knalt over het publiek heen en het feest is compleet als het met blazers op het middenpodium wordt afgesloten. Niemand hier in München maalt erom dat dit feestelijk en gezellig klinkend meezingnummer eigenlijk gaat over een man die het niet meer ziet zitten en wordt veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf (99 and a year) voor de verschrikkelijke daden die hij heeft begaan. Niet echt een feestelijk thema. Bruce dirigeert zijn E street Horns weer en zegt: ‘Horns, Come back in on this riff.’ Als hij Curtis King roept om de cowbell te laten klinken met een enthousiast ‘Come on Curtis’, lacht de achtergrondzanger hier om, en een ‘geweldige’ solo op de koebel volgt. Als laatste zin zingt Bruce: ‘Shave off my hair and put (it) on Johnny 99!’ Zou het tekstscherm even niet werken of heeft Bruce de tekst verkeerd gelezen of is het een bewuste wijziging in de tekst?
“Wanneer Bruce zijn verhaal vertelt over George Theiss en zijn eerste band The Castiles, die slechts drie jaar bestond, bij het intro van ‘Last Man Standing’, zegt Bruce over het 50-jarig bestaan van de E Street Band: ‘It’s incredible, I’m only 45. How is that possible?’ Ook wijkt Bruce wat meer in zijn verhaal af van wat de vertaalde tekst laat zien: ‘How important it is to seize this day!’
“Toen we naar München reden, luisterden we naar de legendarische opname van The Roxy in 1978. Hierop staat een schitterende rauwe versie van ‘Backstreets’. De versie vanavond in München is anders, maar zeker ook prachtig. Een ander timbre in de stem, een voller en volwassener sound van de band en een gedreven Bruce, die van ‘Backstreets’ het centrale thema van de show maakt. Het is de tekst die Springsteen door met gesloten ogen te zingen, nog krachtiger nadruk geeft. ‘Blame it on the lies that killed us/on the truth that ran us down.’ Zelfs de onbeweegbare security-medewerker kijkt even achterom naar het scherm, om vervolgens weer stoïcijns voor zich uit te kijken. En ook de cameraman zingt mee. Wederom het hoogtepunt van de show!
“Het samenspel tussen Bruce en Steve is vanavond extra ontspannen. Bij ‘Bobby Jean’ kijken ze elkaar kort aan als Bruce richting Steve zingt ‘We liked the same music’ en dat tovert een kleine glimlach op het gezicht van Steve, die wel weer snel weer zijn coole ‘I don’t care’-look aanneemt. Als Bruce bij ‘Glory Days’ aangeeft dat het tijd is om naar huis te gaan, vraagt Steve: ‘You have a schnitzel waiting” You have two!’ En na een keer gevraagd te hebben ‘Do you wanna go home?’ verandert Bruce de vraag in ‘Who wants to stay?’
“Helemaal grappig is het als bij het intro van ‘Dancing in the Dark’ Bruce en Steve met rare bewegingen over hun gitaar heen zwaaien. Ik had dit al gezien tijdens vorige shows van Steve, maar nu doet Bruce met hem mee. Ze lachen hier samen weer om. Maar als Steve aan het eind een aantal keer ‘Wow’ roept in de microfoon, is het hek van de dam. Springsteen lijkt dit zo leuk te vinden dat ze samen een aantal keer met veel lol in de microfoon ‘Wow’ roepen! Het plezier spat van deze band af en hoewel dit de kortste show van de tour is met een lengte van 2 uur en 43 minuten, is het ook de show waar Bruce en Steve de meeste spontane interactie hebben.”
Paul Snelders was met de motor naar München gereden en schreef over de show: “Dat was show nummer 13, wederom op de motor, en ik verblijf bij een goede vriend van me die in München woont. Ik heb met hem de roll call gedaan, en met nummers 20 en 21 gaf ons dat een gegarandeerde plek aan de reling. Alleen dat vooruitzicht was al te gek. De roll call was op z’n Duits strak georganiseerd met gelukkig ook een Biergarten in de buurt. Tussendoor zijn we ook in München geweest, waar we op de middag voorafgaand aan het concert op een dakterras zaten. En wie kwam daar ook het terras oplopen? Stevie, helemaal alleen, kletsend met de bediening. Natuurlijk konden we deze kans niet laten lopen en ondanks de verhalen dat hij dat nooit wil, gevraagd om een selfie. Gelukkig reageerde hij heel positief, wel op voorwaarde dat we niet vertelden waar hij zat. Hij zat bewust niet bij Bruce om alle fans te ontlopen. Hij dirigeerde ons vervolgens op de juiste plek en stond breed lachend en ontspannen met ons op de foto.
“Maar het concert, dat is waar het toch om gaat. Wij hebben vooraan gestaan, wat altijd extra cachet geeft. Maar inhoudelijk was het concert niet echt speciaal, zelfs een beetje kort met 2 uur 43 minuten en zonder verrassingen. Bruce gaf veel aandacht aan een kind dat door hem geknuffeld werd. En een leuk pubermeisje naast ons kreeg een plectrum vanwege haar sign; later signeerde hij die ook nog. Een redelijke standaard setlist, wel weer met veel enthousiasme gespeeld. Vooral ‘Trapped’ en ‘Johnny 99’ vind ik altijd heerlijk, maar daardoor liet hij wel ‘Mary’s Place’ vallen. Van Rick Hermes die op de tribune zat, hoorde ik achteraf dat hij het opvallend vond dat alleen de driehoek voor het podium continu enthousiast is, en dat het daarachter en op de tribune vrij lauw is, tot de toegiften. Het leek volgens hem wel of Bruce voornamelijk voor deze groep enthousiastelingen stond te spelen. Hij liep ook relatief weinig naar de zijkanten, twee keer naar beide kanten heb ik geteld.
“Al met al zal dit concert zeker niet in mijn top-3 eindigen, maar was wel weer een heerlijke avond. Op naar Monza.”
Daar wordt dinsdag de Europese tour afgesloten met een concert op het racecircuit.
