De pit was een modderpoel na afloop van de show.

Springsteen en de E Street Band hebben donderdag 18 mei het eerste van drie Italiaanse concerten gegeven in de Noord-Italiaanse stad Ferrara. De regio is de afgelopen dagen geteisterd door veel regenval en rivieren die buiten de oevers zijn getreden, wat landverschuivingen heeft veroorzaakt. Vanuit verschillende kanten kreeg de organisatie kritiek dat de show in het Parco Urbano Giorgio Bassani doorging. Henk Kuiper en Pieter de Boer doen verslag.

Door de extreme weersomstandigheden zijn in Noord-Italië dertien slachtoffers te betreuren en is er veel schade. Grote evenementen zijn afgelast, zoals de Formule 1-race op het racecircuit Imola. De organisatie van het Springsteen-concert werd vanuit verschillende kanten opgeroepen om de show af te gelasten (uit respect voor alle getroffenen in het rampgebied, maar ook omdat fans vanuit andere delen in Italië Ferrara moeilijk konden bereiken). Maar de promotor liet maandag al weten dat de show zou doorgaan.

De concerten in Italië hebben ook voorprogramma’s. In Ferrara waren dat Fantastico Negrito en Sam Fender. Bruce bekeek het optreden van laatstgenoemde singer-songwriter en verscheen na afloop ook kort even op het podium om naar het publiek te zwaaien.

Speciaal Springsteen-shirt van de voetbalclub SPAL uit Ferrara. (foto: Henk Kuiper)

De show kenmerkte zich vooral door het feit dat het veld van het stadspark Giorgio Bassani tijdens de show al snel veranderde in een modderpoel en door de vaste nummerkeuze. Bruce sprak tijdens de show niet over de tragedie in Noord-Italië. Henk Kuiper was bij de show in Ferrara en mailde: “Een kleine drie weken geleden was ik er getuige van hoe duizenden wachtende fans in Barcelona doorweekt raakten tijdens een hoosbui. Het bleek weinig voor te stellen met wat er in de regio rond Ferrara zou gaan plaatsvinden, de dag vóór het Springsteen-concert van gisteravond. We arriveerden dinsdagmiddag in Ferrara na een flinke regendag. Regen die viel nadat in de voorbije tijd de ondergrond hard was uitgedroogd. Het water zakt hier dus maar langzaam weg en dat leidt tot grote problemen in laaggelegen plaatsen, 50 à 75 km ten zuidoosten van Ferrara. De snelweg verandert in een vijver en dorpen worden overspoeld met water dat soms tot bijna twee meter reikt.

“In het rampgebied ligt ook Imola, waar ruim drie dagen later 120.000 fans verwacht worden voor de Formule 1-race. Woensdagmiddag werd dit evenement afgelast, nog op tijd om de annulering in goede banen te kunnen leiden. Maar wat te doen met het concert van Bruce dat binnen 24 uur zal plaatsvinden? Na koortsachtig overleg wordt groen licht gegeven, óók omdat de omstandigheden in Ferrara goed zijn. Er zijn geen overstromingen, alleen het speelveld in het plaatselijke stadspark kent drassige plekken. Het concert gaat dus door, een opluchting voor velen, want Ferrara heeft uitgekeken naar deze dag. In het stadscentrum is in de buitenlucht een mooie kleine expositie van foto’s die Giovanni Canitano in de afgelopen 40 jaar heeft gemaakt bij Springsteen-concerten. En in de fanshop van voetbalclub Ferrara, uitkomend in de eerste divisie van het professionele voetbal, hangt een spelersshirt met de naam van Springsteen erop, uiteraard met rugnummer 1.

Foto-expositie van Giovanni Canitano. (foto’s Henk Kuiper)


“De weergoden zijn het concert gunstig gezind, want woensdagmiddag wordt het droog en op donderdag laat zelfs de zon zich volop zien. En wanneer de zon achter de boomtoppen zakt komt Roy Bittan als eerste, even na half acht, het podium op. Met ‘No Surrender’ als stevige opener zit de stemming er onder de 50.000 bezoekers gelijk goed in. Wat na een paar nummers óók gelijk opvalt, is het humeur van Bruce. Hij oogt zeer ontspannen en als er iets fout gaat, dan is een lach en een nieuwe poging vaak z’n antwoord. Wanneer Max bijvoorbeeld niet goed instart bij ‘Mary’s Place’, dan doen we het gewoon toch nóg een keer? Bij de opening van ‘Wrecking Ball’ herhaalt Bruce driemaal de woorden ‘out of the swamps of Jersey’. Verwijst hij hiermee naar de wateroverlast van dit moment in Italië en wil hij daarmee de mensen een hart onder de riem steken? Het lijkt er sterk op.

“Ook bij dit concert zijn een paar songs ondertiteld in het Italiaans. Voor veel fans ongetwijfeld een gewaardeerd extraatje. Want het Engels van veel Italianen is aan de magere kant. Dit maakt dat de vertaalde songs (‘Letter to You’, ‘Last Man Standing’ en ‘I’ll See You in My Dreams’) sterk aan impact winnen. Dat merken we vooral bij ‘Last Man Standing’ waarin het overlijden van George Theiss centraal staat. Bandleider van Springsteens allereerste band, The Castiles. Tijdens de introductie én het spelen van dit nummer is het muis- en muisstil, slechts drie keer kort onderbroken door applaus bij een indrukwekkende tekstpassage. Alle 50.000 bezoekers luisteren geconcentreerd naar wat Bruce te vertellen heeft. Het is echt ongekend, totale stilte. Dat zegt alles over de kracht van zijn teksten én zijn meeslepende performance.

Foto: John van Benthem

“In de eerste helft van het concert vormen de na elkaar gespeelde nummers ‘Kitty’s Back’ en ‘Nightshift’ een absoluut hoogtepunt. Voor iedere muzikant is er een moment van glorie in ‘Kitty’s Back’. Ook de samenzang van Bruce met Curtis King in ‘Nightshift’ is groots en zeer ontroerend. Aangenaam verrast is Bruce wanneer het eerste couplet van klassieker ‘Thunder Road’ massaal door het publiek wordt gezongen. Hij bedankt ons met ’tutto bene’.

“Na twee uur en een kwartier zit de reguliere set erop, maar Bruce gaat meteen door met een letterlijk en figuurlijk overdonderende versie van ‘Born in the USA’. Nog een half uur raast de sneltrein door. Na het soloakoestische slot van Bruce gaan de lampen aan in het stadspark dat de naam draagt van een bekende schrijver uit deze streek, Giorgio Bassani. Hij is twintig jaar geleden overleden, maar zou ongetwijfeld net zo hebben genoten van de ijzersterke teksten van Bruce als de 50.000 bezoekers die tevreden huiswaarts keren.”

Modder bij de ingang. (foto: John van Benthem)

Pieter de Boer was ook in Ferrara en mailde: “Na de eerste show in Parijs te hebben gezien, zijn wij doorgereden richting Noord-Italië om het concert in Ferrara bij te wonen. Parijs 1 was natuurlijk indoor en onze eerste show deze tour. Voor mijn vriendin Karin was het zelfs haar eerste show ever! Ferrara stond niet op onze planning maar via Facebook konden we nog kaarten kopen. De berichten over het terrein van Ferrara waren niet al te best vanwege het vele water. Maar ach, erbij zijn is meemaken! Iets later dan verwacht komen we aan Italië. Autopech was de veroorzaker van een rit van 12 uur, waar we eigenlijk 5 uur over zouden hebben moeten doen. Gelukkig was dit de dag voor het optreden en niet op de dag zelf.

“In Ferrara hadden we kaarten voor pit D. Na pitkaarten in Parijs was dit wel erg ver weg van het podium. De enthousiaste Italianen maakten veel goed. In tegenstelling tot het publiek in Parijs zongen, klapten en dansten de Italianen erop los. Opvallend is dat ze twee grote liefdes weten te combineren, het kijken naar de Europa League en het luisteren naar Bruce. Het veld in pit D was te doen qua water. Ondanks de modderige paden naar de bar zijn onze voeten droog gebleven.

“De setlist was identiek aan die van Parijs 1. Voor ons was Ferrara toch weer een hele andere beleving omdat we achteraan stonden. Het geluid was minder goed dan in Parijs, waar zelfs de egg shakers goed te horen waren. Bruce was minder goed bij stem, maar stond er weer vol met passie. Alweer een topshow gezien van de Boss, nu door naar de volgende twee shows in Amsterdam.”

Mike Flohr kijkt ook tevreden terug op het concert, maar is minder te spreken over de organisatie: “Over het concert viel naar mijn mening niet veel bijzonders te melden, een standaard setlist zonder bijzonderheden, zoals deze tournee al vaker gespeeld. Maar we doen al net alsof het gewoon is, dat een 73-jarige man, 3 uur lang optreedt, en daarbij zeer regelmatig van links naar rechts over het podium beweegt. Aan het einde weer hetzelfde bevredigende gevoel, zoals met alle concerten van Springsteen.

Foto: Pieter de Boer

“Wat wel bijzonder was, was de organisatie. Ik ga sinds 1985 naar allerlei concerten, maar ik heb nog nooit zo’n bende meegemaakt! We arriveerden om 10 uur bij het park, waar 2 ingangen waren. Bij de ene ingang (met de kortste route naar het podium) hadden we nummer 668. Toen zijn we naar de andere ingang gegaan, waar we hooguit 50 man voor ons hadden. Het eerste hek zou om 12 uur opengaan. Maar dat werd 12.30. Met een heel strenge controle (dat wel), of de naam op je kaartje overeenkwam met je ID. In het park nergens borden waar je naartoe moest. Toevallig zagen we na een flinke sprint veel ingangen met de letters van de verschillende pits. Maar we werden op ongeveer 25 meter afstand tegengehouden door de security. Deze ingang zou om 14 uur opengaan, maar dat heeft tot 16.30 uur geduurd ! En doordat het steeds drukker werd kon je er ook niet meer uit. En je kon ook niet gaan zitten, want we stonden tot aan onze enkels in de modder, vanwege de overstromingen die daar waren geweest. Gelukkig was het op de dag van het concert zonnig en warm. Hitte, geen eten of drinken, niet naar het toilet, en zo’n 6 uur staan, en dan moest de sprint naar het podium en het concert nog beginnen! Veel mensen die daardoor tijdens het wachten in de rij al flauwvielen.

Ineens gingen er een paar rijen lopen naar de volgende controle, die dan weer tegengehouden werden. Bij de ene rij moesten alle mensen weer terug, de andere rij mocht dan weer blijven staan. Toen ineens mochten er in onze rij 6 mensen voorbij de security lopen, maar ze mochten dan weer niet doorlopen naar de controle. Op een gegeven moment was het echt niet meer te houden en gingen de mensen gewoon lopen. Toen was het hek van de dam. De chaos was compleet. Er was totaal geen controle meer. Na het polsbandje, toch maar sprinten naar het podium. Wat na zo lang stilstaan op een doorweekt grasveld, erg tegenvalt. Dan toch maar even wat drinken halen, want we hadden tenslotte uren niet meer gedronken. Helaas, je kon niet cash betalen en er was geen stroom om te pinnen… dus geen eten en geen drinken. Dan maar weer terug naar het podium.

Foto: Mike Flohr

Een van ons ging toch maar op zoek naar eten en drinken. Hij is een uur weggeweest om terug te komen met hamburgers en bier. Gelukkig was hij Italiaans waardoor hij vrij makkelijk terug bij ons kon komen en liepen er na een tijdje verkopers rond waarbij je wel cash kon betalen. Bruce kwam heel even het podium op om een kijkje te nemen en zwaaide even naar het publiek. Toen begonnen de twee voorprogramma’s, waarbij Bruce het hele optreden van Sam Fender heeft staan kijken. Het concert van Bruce was als vanouds en we hebben weer genoten. Volgende concert is Amsterdam. Daar is het toch allemaal beter geregeld.”

Zondag is de tweede Italiaanse show, op het terrein van Circus Maximus in Rome.

Setlist 18-5: No Surrender / Ghosts / Prove It All Night / Letter to You / The Promised Land / Out in the Street / Candy’s Room / Kitty’s Back / Nightshift / Mary’s Place / The E Street Shuffle / Johnny 99 / Last Man Standing (soloakoestisch) / Backstreets / Because the Night / She’s the One / Wrecking Ball / The Rising / Badlands / Thunder Road // Born in the USA / Born to Run / Bobby Jean / Glory Days / Dancing in the Dark / Tenth Avenue Freeze-out / I’ll See You in My Dreams (soloakoestisch)
Mike Flohr was in Bologna en zag Bruce op het balkon van zijn hotel.